Οκτώβρης του 1839, κοντά στα πεντηκοστά πέμπτα γενέθλιά του, ο διδάσκαλος του γένους Θεόφιλος Καΐρης καταδικάζεται από την ‘Ιερά Σύνοδο’ για τη “Θεοσέβεια”.
Σύμφωνα με απόσπασμα της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Ερμής, Θεοσέβεια ή Θεοσεβισμός είναι η θρησκευτική και φιλοσοφική διδασκαλία του λόγιου Θεόφιλου Καΐρη, που δέχεται ότι υπάρχει ένας και μόνο θεός αλλά απορρίπτει τη θεϊκή φύση του Χριστού, την τριαδικότητα του θεού, τα μυστήρια, τις εικόνες.
Στο γνωστό ιστοχώρο πληροφοριών Wikipedia αναφέρεται πως, ο Καΐρης, με τη Θεοσέβεια του αναγνωρίζει τον Θεό σαν το μοναδικό Όντως Ον, σαν αυθύπαρκτη αιτία του παντός,σαν απειροτελειο Νου,ο οποίος δημιούργησε τα πάντα. Δίδασκε, την υποχρέωση του ανθρώπου να γνωρίσει τον Θεό,σπουδάζοντας την φύση και τον εαυτό του. Δίδασκε, ότι ο άνθρωπος, όταν ζει σε αρμονία με τους νόμους της φύσης, με σοφία, αγάπη και αρετή, μπορεί ο ίδιος να γνωρίσει τον Θεό,και να γευθεί την μακαριότητα του.Θεωρουσε τον θάνατο, απλή μετάβαση από την μια ζωή σε άλλη, δεχόμενος την αθανασία της ψυχής, η οποία μπορεί να ερευνά τα πάντα, ακόμα και την ουσία του Θεού.
“Υπάρχει, ναι υπάρχει αιώνιος δικαιοσύνη” έλεγε ο Θεόφιλος Καΐρης όμως αυτό δεν στάθηκε αρκετό να τον αθωώσει, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για αιρετικός και αρχηγός άλλης θρησκείας, του Θεοσεβισμού. Τότε είναι που ουσιαστικά ξεκίνησε η δίωξη εναντίων ενός από τους μεγαλύτερους Ανδριώτεςτης ιστορίας, που κατέληξε στον θάνατό του δεκατέσσερα χρόνια μετά.
Μετά την καταδικαστική απόφαση της Ιεράς Συνόδου, ο Καίρης τίθεται υπό περιορισμό, αρχικά στην Θήρα και μετά στην Σκιάθο. Τον χειμώνα του 1842 ο Καΐρης καταλήγει στο εξωτερικό μέχρι το καλοκαίρι του 1844. Όταν ηανεξιθρησκία κατοχυρώθηκε από το Ελληνικό Σύνταγμα, επέστρεψε στην Άνδρο. Ασχολήθηκε και πάλι με το ορφανοτροφείο και όσα ορφανά είχαν παραμείνει, και προσπάθησε να διαδώσει τη «Θεοσέβεια», προκαλώντας όμως οξύτατες αντιδράσεις. Το αποτέλεσμα ήταν μια νέα δίκη στη Σύρο το Δεκέμβριο του 1852, κατηγορούμενος «επί προσηλυτισμώ και διαδώσει νέας θρησκείας αγνώστου». Καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών, κατά την διάρκεια της οποίας και κατέληξε.
Ο Κωστής Παλαμάς έγραψε για τον Θεόφιλο Καΐρη
Στο Θεόφιλο Καΐρη
Από κανένα σκιάχτρο δεν τρομάζεις
Γαληνός, αμετάνοιωτος τ ‘αδειάζεις
το πικρό ποτήρι!
Μ’ εσένα ο Χριστός, ιερέ Καϊρη!
Η φυλακή σου γίνεται βωμός,
στεφάνι αχτιδωτό κι’ ο αφορεσμός,
αγνότερη μια πίστη σ΄ανυψώνει
όπου ασκλάβωτη η Σκέψη αποθεώνει.
Η μάννα σου στο φως και στη δροσιά
— Γεια σας, χρυσά Κυκλαδικά νησιά! —
γυρεύει τη σεμνή σου την εικόνα
να βάλει του μετώπου της κορώνα.
Μα η Πολιτεία, μα να η μεγάλη μάννα
που συχνότατα βρέχει ουράνιο μάννα
στον τιποτένιο ή στο ληστή, κρατεί
την πόρτα της τιμής για σε κλειστή.
Εγώ, ποιητής κριτής – διπλός μου ο Θρόνος –
πρώτος, μέσα σε αδιάφορους και μόνος,
στου Λόγου τον ορείχαλκο χυμένο
για τους αιώνες τ΄ άγαλμά σου σταίνω!
Κωστής Παλαμάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου